Το 1/ξιον Δημοτικόν Σχολείον Επισκοπικού της εκπαιδευτικής Περιφέρειας Ιωαννίνων, είναι Σχολείον το οποίον ευρίσκεται εις την κοινότητα Επισκοπικού του Νομού Ιωαννίνων.

Η Κοινότης Επισκοπικού, είναι χωριόν μικρόν, το οποίον κείται Ν.Δ. Της πόλεως Ιωαννίνων. Απέχει ταύτης περι τα 9 χιλ. επί της δημόσιας οδού Ιωαννίνων Πρεβέζης και άλλα 3 χιλ. Δ. αυτής. Αποτελείται σήμερον εκ 45 οικογενειών με 270 περίπου κατοίκους.

Το χωριόν Επισκοπικόν αποτελείτο κατ' αρχάς από ολίγους μετρημένους κατοίκους με ελάχιστα σπίτια. Έμπροσθεν του χωριού εκτείνεται η πεδιάς των Ιωαννίνων, ενώ ένωθεν αυτού υψώνονται τα γυμνα, ιστορικά και βατά υψώματα “Μανωλιάσσα” και “Καστρί”.

Καθ' ομολογίαν των πρεσβυτέρων ενηλίκων της Κοινότητος, το χωριόν Επισκοπικόν φαίνεται να έχει, το πρώτον Σχολείον διά τήν εκμάθησην των παιδιών των γράμματα περί το 1850 μ.Χ. Και μετά. Τούτο, κατ' αρχάς ήτο εν οίκημα ισόγειον, αλλά κάπως καλώς κατασκευασμένον είς το δυτικόν μέρος του χωρίου, εν μέσω μεγάλων δέντρων βαλανιδιάς, αρκεταί των οποίων υπάρχουσι και σήμερον, καθ' εις τάς υπωρείας του υψώματος “ Μανωλιάσσα”.

Είς το Σχολείον αυτό συνγκεντρώνεντο, την εποχήν εκείνην περί τα 7 παιδιά και αυτά βλαχάκια. Έξ αυτών τα 3-4 ήτον από το Επισκοπικόν και 2-3 ήρχοντο από το χωρίον Αμπελιά (Βοδίβιστα).

Ως διδάσκαλος την εποχήν εκείνην προσελαμβάνετο εκείνος, ο οποίος εγνώριζον ολίγα γράμματα και προπαντώς Οκτώηχο. Ούτος, συνήθως, ήτο από άλλα χωρία. Ο διδάσκαλος αυτός μετέδιδεν με ευσυνειδησίαν και με θερμότης πίστον ο,τι εγνώριζεν είς τα μικρά παιδιά.

Το σχολείον (διδακτήριον) αυτό αργότερον έκαη και τα παιδιά εχρησιμοποίησαν, ως σχολείον, μιαν αχυριτην καλύβαν, νοτίως του παλαιού τοιούτον εντός ενός μικρού λειβαδίου.

Ο διδάσκαλος την εποχήν εκείνην επληρώνετο κατ΄ αρχάς από έναν ιδιώτη κάτοικον του χωριού και αργότερον επεκράτησεν η συνήθεια να πληρώνεται από ολόκληρον την Κοινότητα.

Ο διδάσκαλος κατ΄αρχάς ήτο ένας ως και σήμερον, διότι οι μαθηταί ήταν ελάχιστοι και δεν υπήρχε λόγος ούτε και ήτο δυνατόν οι κάτοικοι να πληρώνουν δύο διδασκάλους. Το Σχολείο, από της εποχής της συστάσεως του, ήτο Κοινοτικόν. Κάποτε, ως λέγουν, ο διδάσκαλος εκληρώνετο και 6 χρόνια από το Τούρκικο.

Το διδακτήριον, το οποίον υπάρχει σήμερον ανηγέρθη το έτος 1915 εις το μέρος ένθα ευρίσκεται σήμερον με μιαν μόνον αίθουσαν διδασκαλίας, τύπου 1/ξιου Σχολείου. Τούτο ανηγέρθη δαπάναις της τότε Εκκλησιαστικής Επιτροπής αποτελούμενης εκ των 1) Ευάγγελον Ν. Ντερμάρης.

Σωτήριον Τσέντζου και 3) Κων/νου Γιώτην, ως τούτο εμφαίνεται εκ της εντοιχισμένης πλακός, ητις ευρίσκεται εις την εμπροσθιαν πλευρός του Σχολείου και δεξιά της εισόδου αυτού, οιτινεξ και το παρεχωρησον αμέσως, κατόπιν ομοφωνίας και όλων των κατοίκων της Κοινότητος, δωρεάν εις την Κοινότητα και την Σχολικήν Εφορείαν.

Το Σχολείον ελειτούργησεν ως δημόσιον από της εποχής της ανεγέρσεώς του καθ΄οσον τότε εγένετο και η απελευθέρωσης της Ηπείρου από τους Τούρκους, αλλά προπαντώς από το έτος 1922, ως λέγουν. Τούτο κατ΄αρχάς ήτο 1/ξιον και ως 1/ξιον λειτουργεί πάλιν, αριθμών σημερών περί τους 50 μαθητάς.

Από της εποχής της ανεγέρσεως του ουδεμία μεταρρύμθισης εγένετο. Μόνο η μία αυτή αίθουσα διδασκαλίας εχωρίσθη εις δύο και το μεν μεγαλύτερον μέρος χρησιμοποιείται, ως αίθουσα διδασκαλίας, το δε μικρότερον τοιουτον, ως δωμάτιον διδασκάλου.

Επειδή το μέρος εν θα ευρίσκεται το Σχολείον δεν έχει κατάλληλον χώρον δια την ίδρυση Σχολικού κήπου, δεν ιδρύθη ποτέ τοιούτος.

Μαθητική βιβλιοθήκη δεν υπάρχει καθόλου. Επίσης ουδείς φέρεται αναγεγραμμένος, ως δωρητης του Σχολείου, από τας παλαιότερας εποχάς μέχρι σήμερον, ειμή μόνον η Εκκλησία της Κοινότητος, ήτις πάντοτε έρχεται αρωγός εις κάθε ανάγκην αυτού. Χειροτεχνικάς εργασίας το Σχολείον δεν έχει να παρουσιάση προς το παρόν. Πρόσετι ούτε εξ΄άλλων Σχολικών ετών ευρίσκονται τοιάυται εις την αποθήκην αυτού.

Γυμναστικαι επιδείξεις τελούνται τακτικά κατ' ετος. Αναδασώσεις εκ μέρους των μαθητών δεν εγένοντο, διότι η Κοινότης δεν έχει κατάλληλα μέρη δια τοιαυτας αναδασωτικάς εργασίας.

Σχολικαι εορταί, ως και άλλαι Εθνικαί, γίνονται τακτικά, ωσακις τοιαυτας αναγράφει το εορτολόγιον του Σχολείου. Αυταί γίνονται με τον πρέποντα και μεγαλύτερον ενθουσιασμόν και ζήλον των τε μαθητών και του διδασκάλου, ενα ουτω οι μαθηται αποκομίσουν εξ΄αυτών τας καλλιτέρας των αντυπώσεων, πραίας εικόνας, ως και λαμπρά Εθνικά αισθήματα αγάπης και πατριωτισμού δια την πραίαν Πατρίδα των την Ελλάδα, δια την οποίαν πρέπει να είναι υπερήφανοι, διότι ατελής είναι η μήτηρ και το φώς του πολιτισμού όλου του κόσμου.